Co muszÄ… robić współczeÅ›nie firmy dziaÅ‚ajÄ…ce w różnych branżach, by nie zostawać z tyÅ‚u za konkurencjÄ…, docierać do coraz to nowych konsumentów, budować lojalność obecnych i wyróżniać siÄ™ ze swojÄ… ofertÄ…? W ramach odpowiedzi na to pytanie można wskazać szereg różnych procesów – np. wykorzystywanie nowoczesnych rozwiÄ…zaÅ„ technologicznych czy realizowanie zapadajÄ…cych w pamiÄ™ci kampanii reklamowych. Najistotniejsze jest jednak to, by potrafiÅ‚y siÄ™ dostosowywać do szybko zmieniajÄ…cej rzeczywistoÅ›ci biznesowej. Wykazywanie takich zachowaÅ„ nie bÄ™dzie jednak możliwe bez monitorowania oraz analizowania zachodzÄ…cych zmian, w czym pomocne może być tzw. skanowanie otoczenia. Poniżej wyjaÅ›niamy, na czym polega ten proces i dlaczego stanowi jeden z najważniejszych narzÄ™dzi zarzÄ…dzania strategicznego w przypadku współczesnych biznesów.
Skanowanie otoczenia, jako narzędzie zarządzania strategicznego w biznesie
Na czym polega skanowanie otoczenia?
Skanowanie otoczenia odnosi się do procesu zbierania informacji o otaczającym nas środowisku za pomocą różnych technologii i narzędzi. W przypadku biznesu obejmuje pozyskanie danych i zmiennych zewnętrznych, które w większym lub mniejszym stopniu wpływają na działalność firmy, a są od niej niezależne (np. o klientach, konkurencji czy trendach rynkowych). Stosowanie tej techniki ma na celu dostarczenie informacji, które pozwolą firmom podejmować lepsze decyzje strategiczne i adaptować się do zmieniających się warunków rynkowych. Dzięki temu będą mogły lepiej wykorzystywać stojące przez nimi szanse i minimalizować pojawiające się zagrożenia, co przyczyni się do ogólnego sukcesu (w ramach budowania swojej konkurencyjności).
Przykładowe formy skanowania otoczenia
Jak wygląda skanowanie otoczenia w praktyce? To, jaką formę przyjmie ten proces, zależeć będzie od sytuacji firmy i celów, jakie chce osiągnąć. Inne działania są istotne bowiem z punktu widzenia przedsiębiorstwa dopiero wchodzącego na rynek, a tego o ustabilizowanej pozycji, które chce wprowadzić nowy produkt, trafić do odmiennej grupy docelowej czy prześcignąć konkurencję. Najczęściej jednak spotkamy się z tym, że ten proces przeprowadza się przy pomocy takich działań jak:
- analiza konkurencji – dzięki śledzeniu swoich konkurentów (realizowanych strategii, wytwarzanych produktów, prowadzonych działań marketingowych) firmy mogą odkryć, jakie są ich siły i słabości, a w ramach następnego kroku wykorzystać je dla osiągnięcia własnych korzyści,
- analiza rynku – by zapewnić jak najlepsze dostosowanie oferty do zmieniających się potrzeb klientów, firmy powinny monitorować zmiany na rynku w takich obszarach jak m.in. trendy konsumenckie, preferencje osób należących do grupy docelowej, nowe technologie czy planowane lub wdrożone regulacje prawne,
- analiza makroekonomiczna – firmy muszÄ… uwzglÄ™dniać czynniki makroekonomiczne, takie jak inflacja, stopy procentowe, zmiany kursów walutowych czy polityka fiskalna, ponieważ te elementy mogÄ… mieć wpÅ‚yw na koszty dziaÅ‚alnoÅ›ci i popyt na produkty lub usÅ‚ugi,
- analiza trendów – śledzenie tego, w jaki sposób zmieniają się przepisy, zachowania konsumenckie czy technologie (np. obecny nacisk na zrównoważone procesy i CSR) pozwala odkryć potencjał na rozwój w nieznanym dotąd kierunku,
- analiza społeczno-kulturowa – zrozumienie kulturowych i społecznych różnic między rynkami może pomóc firmom dostosować swoje produkty i strategie marketingowe do różnych grup klientów, co ma istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku firm planujących ekspansję zagraniczną.
Jakie korzyści przynosi skanowanie otoczenia?
Informacje zebrane w ramach tego procesu mogÄ… być wykorzystywane w różnych celach – od identyfikacji możliwoÅ›ci rozwoju dla firmy (nowe rynki, produkty, grupy docelowe itp.), aż po przeprowadzenie oceny ryzyka (czyli zagrożeÅ„ zwiÄ…zanych z prowadzeniem dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej). Tym samym można stwierdzić, że najwiÄ™kszÄ… korzyÅ›ciÄ… tego procesu jest wspieranie firmy w opracowywaniu strategii biznesowej, która bÄ™dzie dostosowana do potrzeb konsumentów i sytuacji (rzeczywistoÅ›ci) rynkowej – posiadanie aktualnych danych i informacji o podmiotach zewnÄ™trznych pozwala bowiem na bardziej przemyÅ›lane podejmowanie decyzji. Co wiÄ™cej, dziÄ™ki skanowaniu otoczenia firmy mogÄ… bardziej elastycznie reagować na zmieniajÄ…ce siÄ™ warunki rynkowe, co pozwala na utrzymanie stabilnoÅ›ci dziaÅ‚alnoÅ›ci.

Skanowanie otoczenia – podsumowanie
Skanowanie otoczenia to bez wątpienia proces (narzędzie) zarządzania istotny z punktu widzenia firm, którym zależy na tym, by budować swoją pozycję konkurencyjną w dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym. Żeby jednak jego przeprowadzanie przyniosło oczekiwane skutki, konieczne jest, by nie był wykonywany jednorazowo, ale regularnie powtarzany, pozwalając zidentyfikować zarówno nowe możliwości, jak i potencjalne zagrożenia. Nigdy bowiem świat – a przez to również rynek – nie zmieniały się tak dynamicznie jak ma to miejsce obecnie. Wystarczy na chwilę się zatrzymać, by pozostać w tyle i stracić swoją pozycję na rynku (a przez to klientów, zyski, potencjał itd.). Warto więc wykorzystać właśnie proces skanowania otoczenia (jako jedno z dostępnych narzędzi), by nie dopuścić do tego, by taka historia stała się historią Twojej firmy.
Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również: .

Autor: Andrzej Naborowski
Specjalista od rozwiązywania problemów. Posiada 5 różnych stopni naukowych i nieskończone pokłady motywacji, co czyni go idealnym przedsiębiorcą i menadżerem. Przy poszukiwaniu pracowników i partnerów biznesowych największe znaczenie ma dla niego otwartość i ciekawość świata.