Andrzej Naborowski
sie 23
Nowy pracownik w trakcie swoich pierwszych dni w pracy (w ramach procesu onboardingu) odbywa szereg szkole艅, podczas kt贸rych przekazywane s膮 mu niezb臋dne informacje 鈥� o firmie, zespole, obowi膮zkach, celach do zrealizowania, sposobach dzia艂ania itd.
Wiedza plemienna 鈥� om贸wione zagadnienia:
Tego typu wiadomo艣ci znajduj膮 si臋 zwykle w skrupulatnie dopracowanych dokumentach, prezentacjach, instrukcjach dost臋pnych na firmowym oraz zespo艂owym dysku. Opr贸cz tych oficjalnych element贸w w ka偶dym przedsi臋biorstwie czy organizacji istnieje jednak inny, mniej formalny i bardziej ukryty aspekt, kt贸ry ma podobny wp艂yw na skuteczno艣膰 realizowanych dzia艂a艅 co wszelkie uzgodnione procedury 鈥� tzw. wiedza plemienna. Poni偶ej wyja艣niamy, na czym dok艂adnie polega oraz jakie jest jej znaczenie w kontek艣cie organizacyjnym.
Co to jest wiedza plemienna?
Wiedza plemienna odnosi si臋 do nieformalnych, praktycznych informacji, umiej臋tno艣ci czy wskaz贸wek, kt贸re s膮 zgromadzone wewn膮trz danej organizacji lub spo艂eczno艣ci, jednak nie w formie udokumentowanej czy szeroko dost臋pnej. Przekazywana jest najcz臋艣ciej ustnie w trakcie interakcji pomi臋dzy poszczeg贸lnymi cz艂onkami grupy.
W przypadku biznesu rozwija si臋 w wyniku do艣wiadcze艅, praktyk, przekona艅 i zwyczaj贸w wewn膮trz grupy ludzi, cz臋sto w oparciu o d艂ugotrwa艂e relacje i wsp贸艂prac臋. Mo偶e dotyczy膰 m.in. niuans贸w, nietypowych przypadk贸w, skomplikowanych problem贸w, warto艣ciowych rozwi膮za艅 lub praktycznych sztuczek, kt贸re cz艂onkowie organizacji nabywaj膮 w trakcie swojej pracy i interakcji z innymi (np. w ramach relacji z klientami).
Jakie korzy艣ci p艂yn膮 z wiedzy plemiennej?
Nieformalne i nieudokumentowane informacje cz臋sto kszta艂tuj膮 praktyki, decyzje i wyniki organizacji w podobnym stopniu co oficjalne wiadomo艣ci. Nale偶y wskaza膰, 偶e przede wszystkim zawieraj膮 sposoby radzenia sobie z nietypowymi lub skomplikowanymi problemami, kt贸re nie s膮 zawarte w formalnych dokumentach, co mo偶e pom贸c w szybkim i efektywnym rozwi膮zaniu trudnych sytuacji. Jednocze艣nie pozwalaj膮 udoskonali膰 realizowane procesy, kt贸re wp艂ywaj膮 na jako艣膰 dostarczanych produkt贸w czy realizowanych us艂ug. W艣r贸d dodatkowych korzy艣ci zwi膮zanych z wykorzystywaniem wiedzy plemiennej wymienimy m.in.:
- a) efektywne wykorzystanie zasob贸w (oszcz臋dno艣膰 czasu, pieni臋dzy i energii),
- b) szybsze wdro偶enie w obowi膮zki (unikanie pope艂niania tych samych b艂臋d贸w co wcze艣niejsi pracownicy).
- c) wzmocnienie relacji mi臋dzy pracownikami (przekazywanie informacji wymaga interakcji),
- d) zwi臋kszanie elastyczno艣ci (realizowanie alternatywnych podej艣膰 i sposob贸w dzia艂ania w sytuacjach, w kt贸rych standardowe metody nie s膮 skuteczne),
- e) zapewnianie kontekstu (nieformalne informacje zawieraj膮 zazwyczaj historie, kt贸re pomagaj膮 zrozumie膰, dlaczego pewne praktyki s膮 wdra偶ane, a decyzje podejmowane).
Jakie s膮 ograniczenia wiedzy plemiennej?
Chocia偶 bez w膮tpienia wiedza plemienna 鈥� z uwagi na fakt, 偶e zawiera kontekst niedost臋pny w oficjalnych dokumentach 鈥� jest niezwykle cenna, to wi膮偶膮 si臋 z ni膮 pewne ograniczenia. Najwa偶niejsze z nich wymieniamy poni偶ej.
- Mo偶liwe odej艣cie pracownika – je艣li nieformalne informacje nie zostan膮 przekazane innym osobom (np. w formie szkole艅 wewn臋trznych czy w ramach spotka艅 mentoringowych), bardzo prawdopodobne jest, 偶e wraz z odej艣ciem warto艣ciowego pracownika same znikn膮 z organizacji.
- Brak sp贸jno艣ci 鈥� poszczeg贸lni cz艂onkowie grupy mog膮 posiada膰 r贸偶ne interpretacje i podej艣cia do tych samych problem贸w, co mo偶e prowadzi膰 do braku sp贸jno艣ci w dzia艂aniach organizacji.
- Trudno艣ci w skalowalno艣ci 鈥� przy informacjach i umiej臋tno艣ciach przekazywanych ustnie lub w inny nieformalny spos贸b mo偶na natrafi膰 na trudno艣ci w sytuacji konieczno艣ci przekazania ich du偶ej liczbie pracownik贸w.
- Brak innowacyjno艣ci 鈥� osoby polegaj膮ce na tradycyjnych, znanych praktykach mog膮 wyra偶a膰 op贸r wobec zmian i wstrzymywa膰 wprowadzanie nowych pomys艂贸w, rozwi膮za艅 i innowacji.
- Ograniczone zastosowanie w nowych kontekstach 鈥� posiadane informacje cz臋sto s膮 dostosowane do konkretnych warunk贸w, przez co przeniesienie ich do nowych sytuacji mo偶e by膰 utrudnione lub niew艂a艣ciwe (zw艂aszcza w przypadku dynamicznie zmieniaj膮cego si臋 otoczenia biznesowego i oczekiwa艅 oraz potrzeb klient贸w).
Jak uzyska膰 wiedz臋 plemienn膮 od swoich pracownik贸w?
W tym zadaniu pomo偶e Ci narz臋dzie do zarz膮dzania projektami i zespo艂ami 鈥� 凯发k8旗舰厅. Dost臋pna w systemie funkcja check-ins umo偶liwia tworzenie powtarzalnych i zautomatyzowanych pyta艅, kt贸re mo偶esz wysy艂a膰 do cz艂onk贸w swojego zespo艂u (wszystkich, b膮d藕 tylko wybranych). Takie cykliczne pytania pomog膮 Ci by膰 na bie偶膮co z 诲辞艣飞颈补诲肠锄别苍颈补mi i spostrze偶eniami poszczeg贸lnych pracownik贸w, na podstawie kt贸rych mo偶esz stworzy膰 nast臋pnie baz臋 wiedzy.
Wiedza plemienna – podsumowanie
窜补谤锄膮诲锄补苍颈别 wiedz膮 plemienn膮 jest kluczowym wyzwaniem dla organizacji, kt贸re chc膮 skutecznie wykorzysta膰 nieformalne informacje zgromadzone wewn膮trz swoich zespo艂贸w. W tym zakresie pomocne mog膮 by膰 takie dzia艂ania jak m.in. wdro偶enie program贸w mentorskich (w celu przekazywania 诲辞艣飞颈补诲肠锄别苍颈补 przez starszych pracownik贸w), organizacja regularnych spotka艅 i dyskusji (by zapewni膰 mo偶liwo艣膰 transferu informacji np. w ramach analizy przypadk贸w) czy poszukanie sposobu na udokumentowanie (np. w formie FAQ, case studies czy wewn臋trznych poradnik贸w).
Wszystkie realizowane dzia艂ania musz膮 mie膰 jednak na celu stworzenie kultury dzielenia si臋 i doceniania r贸偶norodno艣ci umiej臋tno艣ci oraz perspektyw. Tylko w taki spos贸b przedsi臋biorstwo b臋dzie mog艂o efektywnie korzysta膰 z dost臋pnych rodzaj贸w, minimalizuj膮c jednocze艣nie istniej膮ce ryzyko.
Je艣li podobaj膮 Ci si臋 tre艣ci, kt贸re tworzymy, sprawd藕 r贸wnie偶: .
Autor: Andrzej Naborowski
Specjalista od rozwi膮zywania problem贸w. Posiada 5 r贸偶nych stopni naukowych i niesko艅czone pok艂ady motywacji, co czyni go idealnym przedsi臋biorc膮 i menad偶erem. Przy poszukiwaniu pracownik贸w i partner贸w biznesowych najwi臋ksze znaczenie ma dla niego otwarto艣膰 i ciekawo艣膰 艣wiata.
