Projektowanie stanowisk ma na celu nie tylko organizację pracy, ale również rozwój kompetencji pracowników. Dwa główne podejścia w projektowaniu stanowisk to specjalizacja i metody do niej alternatywne. Wśród metod alternatywnych najbardziej popularne to wzbogacanie treści pracy oraz rozszerzenie pracy. Skuteczne i efektywne projektowanie stanowisk musi być kompatybilne ze strukturą organizacyjną przedsiębiorstwa i jego specyfiką, metodą zarządzania i zdefiniowanymi celami. Wybór metody opiera się na założeniu, że efektywna praca i satysfakcja z nią związana wynikają głównie z wewnętrznej treści pracy. Należy także pamiętać, że ludzie są motywowani tylko wtedy, gdy zapewni się im środki pozwalające osiągnąć założony cel.

Różnice pomiÄ™dzy wzbogaceniem, a rozszerzeniem pracy – omówione zagadnienia:

  1. Czym jest wzbogacanie treści pracy?
  2. Podstawowe warunki i strategie wzbogacania pracy
  3. Rozszerzenie pracy
  4. Różnice pomiędzy wzbogaceniem, a rozszerzeniem pracy
  5. Podsumowanie

Czym jest wzbogacanie treści pracy?

Wzbogacanie treści pracy (potencjału pracy) wiąże się nie tylko z funkcją rozwoju kompetencji, ale także albo przede wszystkim z funkcją motywacyjną. Celem tej metody jest maksymalizacja zainteresowania pracą i osiąganymi wynikami, poprzez takie zaprojektowanie stanowiska, które stanowi kompletny element pracy (zdefiniowany efekt pracy), obejmuje różnorodne zadania, odpowiedzialność za podejmowane decyzje i kontrolę oraz zapewnia możliwość uzyskania informacji zwrotnej w zakresie zrealizowanych zadań.

IstotÄ… jest dodanie takich bodźców i stymulatorów, aby realizowana praca byÅ‚a jak najbardziej ²õ²¹³Ù²â²õ´Ú²¹°ì³¦Âá´Ç²Ô³ÜÂáÄ…³¦²¹. Wzbogacenie pracy wiąże siÄ™ jakoÅ›ciÄ… pracy, w celu nadania jej kreatywnego i wrÄ™cz ekscytujÄ…cego charakteru. Metoda ta ma na celu eliminacjÄ™ nadmiernego podziaÅ‚u pracy (specjalizacji), pozwalajÄ…c na dostosowanie realizowanych zadaÅ„ do kompetencji pracowników.

Podstawowe warunki i strategie wzbogacania pracy

Projektując stanowiska wzbogacające pracę należy wziąć pod uwagę następujące założenia, które należy traktować łącznie:

  • pracownik realizuje caÅ‚e zadanie (produkt) od poczÄ…tku do koÅ„ca, biorÄ…c za to odpowiedzialność,
  • włączenie czynnoÅ›ci zwiÄ…zanych z planowaniem, przygotowywaniem, wdrożeniem, realizacjÄ… i kontrolÄ…, w celu utożsamiania siÄ™ pracownika z organizacjÄ…,
  • konieczna jest informacja zwrotna o popeÅ‚nionych błędach i osiÄ…gniÄ™tych sukcesach,
  • zbudowanie kultury organizacyjnej opartej na zaufaniu i współpracy. Styl kierowania oparty na partnerstwie, wsparciu i współodpowiedzialnoÅ›ci,
  • zapewnienie swobody dziaÅ‚aÅ„ przy wyborze metod i narzÄ™dzi do realizacji danego zadania.

Praktyka zarzÄ…dzania zasobami ludzkimi wskazuje na trzy podstawowe strategie wzbogacania pracy:

  • wzbogacenie pojedynczych prac – pracownik bierze odpowiedzialność za realizacjÄ™, sam decyduje jak jÄ… wykona i w jakim czasie,
  • wzbogacenie pracy w oparciu o tworzenie maÅ‚ych zespołów zadaniowych – za efekty pracy rozliczany jest solidarnie caÅ‚y zespół,
  • wzbogacanie pracy poprzez możliwość pracy zdalnej. W ostatnich dwóch latach pandemii Covid-19 strategia ta byÅ‚a czÄ™sto wykorzystywana przez pracodawców. Warunkiem niezbÄ™dnym jest zapewnienie odpowiednich kanałów komunikacji.
rozszerzenie pracy

Rozszerzenie pracy

Rozszerzenie pracy często jest mylone z jej wzbogacaniem, jednak są to dwie zupełnie odmienne metody projektowania stanowisk. Rozszerzenie pracy polega na poszerzeniu zakresu realizowanych zadań, poprzez scalenie czynności wykonywanych na innych stanowiskach i oddanie ich dla jednego pracownika. Można dodać też do czynności podstawowych czynności pomocnicze, np. głównym zadaniem sprzedawcy jest oczywiście sprzedaż, a taką czynnością dodaną może być sprzątanie sklepu, stanowiska. Zasadniczym celem tej metody jest ograniczenie specjalizacji i nadmiernego podziału pracy, zwiększenie odpowiedzialności pracowników i oczywiście oszczędność finansowa dla pracodawcy.

Prawidłowa realizacja rozszerzenia pracy będzie możliwa tylko z zachowaniem odpowiednich procedur i etapów jej wdrażania. Po pierwsze należy dokonać właściwej diagnozy oraz rozpoznania możliwości i zasadności rozszerzenia pracy. Po drugie należy wskazać stanowiska dla których zostanie dodana praca. Następnym krokiem jest zaprojektowanie nowej struktury pracy, przeszkolenie pracowników, a na koniec implikacja i kontrola wyników.

Różnice pomiędzy wzbogaceniem, a rozszerzeniem pracy

Wzbogacenie pracy:

  • podniesienie jakoÅ›ci wykonywanej pracy,
  • potrzebne sÄ… odpowiednie kwalifikacje i umiejÄ™tnoÅ›ci,
  • praca jest bardziej kreatywna i ekscytujÄ…ca,
  • pionowy rozwój, dodawanie odpowiedzialnoÅ›ci,
  • ograniczenie kontroli do minimum,
  • możliwość rozwoju kompetencji.

Rozszerzenie pracy:

  • iloÅ›ciowe rozszerzenie pracy,
  • nie wymaga dodatkowych umiejÄ™tnoÅ›ci,
  • zmniejszenie monotonii i nudy,
  • dodawanie zadaÅ„ na tym samym poziomie,
  • zwiÄ™kszony nadzór realizowanych zadaÅ„,
  • wiÄ™kszy opór pracowników.
infografika rozszerzenie pracy

Podsumowanie

Zdaniem pracodawców zarówno wzbogacanie pracy, jak i jej rozszerzanie to skuteczne narzędzia rozwijające kompetencje i motywujące do efektywniejszej pracy. Jednak w opinii pracowników wzbogacenie pracy jest lepszym rozwiązaniem, pozwala na większą swobodę realizowanych zadań i dodaje nowe uprawnienia w zakresie odpowiedzialności, podejmowania decyzji i kontroli. Natomiast rozszerzenie to dodatkowe obciążenie pracą, nie zawsze wiążące się z wyższym wynagrodzeniem i docenieniem pracownika przez kadrę zarządzającą. Jest metodą na eliminację problemów związanych z nadmierną fluktuacją kadr. Organizacje zamiast zatrudniać nowych pracowników, delegują zadania na pozostałe stanowiska pracy.

Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również:

Różnice pomiędzy wzbogaceniem, a rozszerzeniem pracy nicole mankin avatar 1background

Autor: Nikola Maniecka

HR menadżerka, którą cechuje umiejętność budowania pozytywnej atmosfery i tworzenia wartościowego środowiska dla pracowników. Sprawia jej ogromną radość dostrzeganie potencjału utalentowanych osób i mobilizowanie ich do dalszego rozwoju.