Rotacja stanowisk jest jednym z najbardziej skutecznych narzędzi rozwoju kompetencji pracowniczych. O skuteczności i efektywności tej metody decyduje wdrożona strategia zarządzania personelem w danej organizacji. Zmiana miejsc pracy nie może być działaniem spontanicznym i jednorazowym. Powinien być to zaplanowany i świadomy proces mający na celu, nie tylko rozwinięcie umiejętności, ale także umocnienie relacji interpersonalnych w przedsiębiorstwie. Rotacja stanowisk budzi wiele kontrowersji i nie zawsze jest odbierana pozytywnie przez pracowników. Dlatego istotne jest transparentne przedstawienie koncepcji i zasad wdrożenia, w oparciu o właściwie zaprojektowaną strukturę stanowisk.
Rotacja stanowisk vs przeprojektowanie stanowisk – omówione zagadnienia:
- Rotacja na stanowiskach pracy
- Warunki przeprowadzenia rotacji
- Zalety i wady rotacji
- Projektowanie stanowisk umożliwiające rotację
- Podsumowanie
Rotacja na stanowiskach pracy
Rotacja stanowisk pracy zapobiega wypaleniu zawodowemu i jest narzÄ™dziem umożliwiajÄ…cym rozwój kompetencji i zdobycie nowego »å´ÇÅ›·É¾±²¹»å³¦³ú±ð²Ô¾±²¹ zawodowego. Polega na planowej zmianie na okreÅ›lony czas stanowiska pracy na inne, przez pracownika bÄ…dź grupÄ™ /zespół pracowników. Inaczej jest to Å›wiadome oddelegowanie do wykonywania innych, nowych zadaÅ„. ZastÄ™powanie kogoÅ› podczas nieobecnoÅ›ci, nie jest rotacjÄ…. Głównym celem rotacji poza nabyciem nowych kwalifikacji jest uÅ›wiadomienie personelowi charakteru, stopnia trudnoÅ›ci i czasu niezbÄ™dnego do zrealizowania zadaÅ„ na poszczególnych stanowiskach pracy.
Czas oddelegowania na inne stanowisko pracy może być różny, preferowany przez menedżerów okres to od trzech do sześciu miesięcy, w takim przypadku mówimy o rotacji krótkoterminowej. Rotacja długoterminowa trwa zazwyczaj dwa lub trzy lata i dotyczy zajęcia podobnego stanowiska w innym oddziale/filii przedsiębiorstwa. Taki rodzaj rotacji ma przede wszystkim zapobiegać rutynie i wypaleniu zawodowemu.
Rotacja stanowisk jest jednÄ… z dość innowacyjnych metod szkoleniowych, wymagajÄ…cÄ… samodyscypliny i chÄ™ci rozwoju ze strony personelu. Może być stosowana na wszystkich szczeblach organizacyjnych: robotniczych, biurowych i kierowniczych i może przebiegać w różnych kierunkach, tzn. można realizować zarówno obowiÄ…zki przeÅ‚ożonego, jak i stanowiska niższego w hierarchii. Rotacja może mieć charakter ·É±ð·É²ÔÄ™³Ù°ù³ú²Ô²â (realizowany w ramach wÅ‚asnych zasobów) i ³ú±ð·É²ÔÄ™³Ù°ù³ú²Ô²â (zatrudnianie osób bezrobotnych, na rzecz szkolenia osób zatrudnianych na staÅ‚e).

Warunki przeprowadzenia rotacji
W celu prawidÅ‚owej realizacji programu rotacji ²Ô²¹±ô±ðż²â rzetelnie przygotować plan jego wdrożenia. W pierwszej kolejnoÅ›ci powinno siÄ™ okreÅ›lić cele objÄ™cia nowego stanowiska pracy i uzasadnić powód zmiany. Co siÄ™ z tym wiąże? Jakie sÄ… oczekiwania? W jaki sposób bÄ™dÄ… sprawdzane rezultaty? I jakie wsparcie otrzyma pracownik? O skutecznoÅ›ci rotacji decydujÄ… jej efekty i sposób ich wykorzystania. Warto jest rozmawiać z pracownikami, aby zasady rotacji byÅ‚y zrozumiaÅ‚e i akceptowalne. Komunikacja w tym zakresie jest warunkiem niezbÄ™dnym, aby ta metoda szkolenia wpÅ‚ynęła pozytywnie na nastroje i morale pracowników.
Warto zapamiętać:
- rotacja powinna być dopasowana do grupy odbiorców szkolenia,
- plan i wdrożenie tej metody powinny być opracowane przez kompetentne osoby, posiadające niezbędną wiedzę w tym zakresie,
- ²Ô²¹±ô±ðż²â wyznaczyć osobÄ™ odpowiedzialnÄ… za realizacjÄ™ programu oraz osoby, które bÄ™dÄ… braÅ‚y udziaÅ‚ w szkoleniu,
- ²Ô²¹±ô±ðż²â odpowiednio zaprojektować miejsca pracy i okreÅ›lić zadania, na których bÄ™dzie przeprowadzana rotacja stanowisk,
- równie ważne jest określenie czasu rotacji, a następnie kontrola jej postępów.
Zalety i wady rotacji
Zalety:
- wzmacnia identyfikację pracowników z organizacją, umożliwia zrozumienie wszystkich zależności i powiązań,
- funkcja motywacyjna, poprzez nowe wyzwania,
- rozwija umiejętność współpracy i komunikacji, poszerza potencjał pracy,
- rozwój zawodowy, nabycie nowych umiejętności i kwalifikacji,
- zapobiega rutynie i wypaleniu zawodowemu,
- weryfikuje potencjał kluczowych pracowników,
- nowe wyzwania generują innowacyjne pomysły,
- wzmacnia pozytywny wizerunek organizacji na rynku pracy.
Wady:
- w przypadku błędnie zaprojektowanych stanowisk i określenia grupy docelowej, brak skuteczności i spodziewanych efektów,
- większe prawdopodobieństwa popełniania błędów i wystąpienia stresujących sytuacji w związku z częstą zmianą stanowisk,
- możliwy spadek efektywności działalności przedsiębiorstwa,
- metoda czasochłonna, wymagająca planowania i koordynacji,
- każda zmiana budzi opór i nie wszyscy pracownicy są w stanie podołać nowym wyzwaniom.

Projektowanie stanowisk umożliwiające rotację
Stanowiska pracy są podstawowymi składnikami/elementami każdej struktury organizacyjnej. Projektowanie ich ma na celu określenie zakresu odpowiedzialności, obowiązków i uprawnień na poszczególnych stanowiskach pracy. Istotne jest również określenie relacji i kanałów komunikacji łączących pracowników na danych stanowiskach z pozostałymi członkami organizacji. Proces projektowania stanowisk ma na celu ustalenie w jaki sposób ma zostać zorganizowana praca i wskazać zadania, które się na nią składają. Projektowanie powinno być rozpatrywane w kontekście całego przedsiębiorstwa, z uwzględnieniem określonych cech stanowiska, struktury zadań, procesu motywacji i wpływu działań grupowych.
W praktyce zarządzania zasobami ludzkimi wyodrębniono kilka podejść związanych z projektowaniem stanowisk. Podstawowym z nich jest specjalizacja, która polega na dzieleniu obowiązków na poszczególne elementy i czynności, a następnie przydzielaniu wąskiego zakresu zadań i odpowiedzialności poszczególnym stanowiskom. Jest to podejście, które w żadnym aspekcie nie koreluje z rotacją stanowiskową. Inną strategią jest podejście alternatywne, które polega na zastępowalności. W tej kategorii właśnie znajduje się rotacja na stanowiskach pracy. Projektowane stanowiska mają za zadanie umożliwić systematyczne przechodzenie pracowników z jednego stanowiska na inne.
Podsumowanie
Czasowa zmiana miejsc pracy w organizacji niesie za sobą wiele korzyści dla niej samej i dla pracowników, a przeprowadzona prawidłowo w tym zakresie procedura w znacznej mierze niweluje wystąpienie potencjalnych zagrożeń. Warto jest czasami zmienić perspektywę patrzenia pracowników, ponieważ większość z nich ma tendencje do gloryfikowania swojej pracy, a pomniejszania wartości pracy innych osób. Stawianie nowych wyzwań i wzbogacanie pracy zapobiega rutynie i sprzyja nie tylko rozwojowi kompetencji, ale również umocnieniu pozycji przedsiębiorstwa na rynku pracy.
Jeśli podobają Ci się treści, które tworzymy, sprawdź również:

Autor: Nikola Maniecka
HR menadżerka, którą cechuje umiejętność budowania pozytywnej atmosfery i tworzenia wartościowego środowiska dla pracowników. Sprawia jej ogromną radość dostrzeganie potencjału utalentowanych osób i mobilizowanie ich do dalszego rozwoju.